Een nieuw bronzen kunstwerk voor het Zandkasteel Amsterdam

Hoe het idee voor de bronzen maquette ontstond

Het idee ontstond toen Robert Kohsiek, directeur van Wonam, tijdens een bezoek aan een kathedraal in Spanje een bronzen maquette zag staan. Zo’n miniatuur laat in één oogopslag de volledige architectuur zien. Voor het Zandkasteel Amsterdam geldt precies hetzelfde: het gebouw is imposant en karakteristiek, maar je ziet het geheel nooit in één keer. De torens, lijnen en verhoudingen worden pas zichtbaar wanneer je afstand kunt nemen.

Een bronzen kunstwerk zou dat perspectief bieden. Zo kwamen Robert Kohsiek en Max van Huut (architect Zandkasteel Amsterdam) uit bij kunstenaar Tibo van de Zand.

Over de maker: Tibo van de Zand

Tibo van de Zand is een Nederlandse kunstenaar met een snelgroeiende reputatie. Hij groeide op in het atelier van zijn vader Jits Bakker. Een bekende kunstenaar die internationaal opvalt met zijn expressieve beelden en zijn talent om karakter en momenten in brons te vangen. Die achtergrond vormde de basis voor Tibo’s eigen ontwikkeling als maker.

De invloed van zijn vader is zichtbaar in zijn aandacht voor detail, de manier waarop hij met materiaal omgaat en de dynamiek in zijn werk. Zowel zijn sculpturen alsook zijn fauvistische en expressionistische schilderijen worden in binnen- en buitenland verzameld.

Voor de opdracht voor het Zandkasteel bracht Tibo zijn achtergrond en eigen signatuur samen in één kunstwerk.

Van eerste schets tot bronzen model

In het atelier van Tibo werd het concept verder uitgewerkt. Samen met architect Max  van Huut keek hij naar originele tekeningen en de belangrijkste kenmerken van het gebouw. Het doel was om geen exacte schaalmaquette te maken, maar een kunstwerk dat de essentie van het Zandkasteel zichtbaar maakt.

Vanaf december 2024 werkte Tibo laag voor laag aan het basismodel. Alle herkenbare elementen, de torens, raampartijen en hoogteverschillen kregen vorm. In het voorjaar stond het volledige model klaar.

Bronsgieten: een ambachtelijke methode

De bronzen maquette is vervaardigd volgens de traditionele verloren-wasmethode (cire perdue), een techniek die al eeuwen wordt gebruikt om hoogwaardige bronzen kunstwerken te maken.

Het proces bestaat uit meerdere stappen:

• het handgemaakte model wordt omgezet in een rubbermal

• uit die mal ontstaat een wasafdruk

• de was wordt verfijnd tot elk detail klopt

• daarna wordt de was ingepakt in een hittebestendige gietmal

• in de oven smelt de was eruit

• de holte wordt gevuld met vloeibaar brons

• na afkoeling wordt de mal verwijderd en begint de afwerking

Het gieten is uitgevoerd door Bronsgieterij Stijlaart in Tiel, een gespecialiseerde bronsgieterij met een lange historie in ambachtelijk vakwerk.

Een ode aan de architectuur van het Zandkasteel

In september 2025 was het kunstwerk gereed. Het resultaat is een elegante bronzen vertaling van het Zandkasteel Amsterdam. Voor het eerst is het mogelijk om de volledige architectuur in één blik te ervaren, precies zoals het ooit bedoeld is.

De maquette toont de kracht en uniciteit van het gebouw en biedt bezoekers, huurders en buurtgenoten een nieuwe manier om dit iconische stuk architectonisch erfgoed te beleven. Het werk vormt daarmee een blijvende ode aan de geschiedenis én de toekomst van het Zandkasteel.